پتاسیم یدید یکی از مشتقات مهم ید در داروسازی و ضد عفونی کننده ها و صنعت پلیمر میباشد. این ترکیب برخلاف یدات پتاسیم به نور مستقیم و رطوبت حساس بوده و غالبا تحت چنین شرایطی به ید مولکولی اکسید میگردد و رنگ آن از سفید به زرد کم رنگ تغییر می یابد.
مشخصات کلی و فیزیکی پتاسیم یدید در جدول ذیل درج شده است.
کاربردها:
* استفاده در ضدعفونی کنندهای انسانی و دامی نظیر گلیسیرین یده
* پایدار کننده حرارتی نایلون ۶و۶
* تهیه قرص یدات پتاسیم برای مراکز هسته ای
* کاربردهای آزمایشگاهی در تیتراسیونهای یدومتری
* در داروسازی جهت ساخت مکملهای مولتی ویتامین مینرال و برخی داروهای خلط آور
* درمان برخی عفونتهای قارچی مانند sporotrichosis
آنالیز پتاسیم یدید بر طبق متد USP :
طبق این متد خلوص پتاسیم یدید نباید کمتر از ۹۹ % و بیشتر از %۱۰۱.۵ باشد.
تست قلیائیت:
۱ g از پتاسیم یدید را در ۱۰ mL آب حل کنید. سپس ۰.۱ mL سولفوریک اسید ۰.۱ نرمال و در ادامه یک قطره شناساگر فنل فتالئین اضافه کنید. هیچ رنگی نباید مشاهده گردد.
تست کاهش وزن در اثر حرارت:
آنرا به مدت ۴ ساعت تحت دمای ۱۰۵ درجه سانتیگراد قرار دهید. نباید بیش از ۱% کاهش وزن داشته باشد.
تست یدات:
۱.۱ g از پتاسیم یدید را در ۱۰ mL آب مقطر عاری از CO2 و آمونیاک حل کنید. سپس آنرا به داخل یک لوله آزمایش جهت مقایسه رنگ منتقل کنید. ۱ mL معرف چسب نشاسته و ۰.۲۵ mL سولفوریک اسید ۱ N اضافه نموده و هم بزنید.
در همان حجم، نمونه استاندارد را تهیه کنید. این نمونه باید حاوی ۱۰۰ mg پتاسیم یدید و ۱ mL محلول پتاسیم یدات استاندارد که از رقیق سازی ۱ mL پتاسیم یدات ۱ در ۲۵۰۰ با آب به حجم ۱۰۰ mL حاصل شده است باشد.
۱ mL معرف چسب نشاسته و ۰.۲۵ mL سولفوریک اسید ۱ N اضافه کنید. رنگ نمونه نباید بیشتر از رنگ محلول استاندارد باشد.
تست نیترات، نیتریت و آمونیاک:
در داخل لوله آزمایش با گنجایش ۴۰ mL، ۱ g پتاسیم یدید را در ۵ mL آب حل کنید. ۵ mL سدیم هیدروکساید ۱ نرمال و حدود ۲۰۰ mg مفتول آلومینیوم به آن اضافه کنید. یک پارچه از جنس کتان تصفیه شده را بخش بالایی لوله وارد کرده یک تکه کاغذ لیتموس قرمز مرطوب را بالای لوله آزمایش قرار دهید. لوله آزمایش را در حمام آب به مدت ۱۵ دقیقه حرارت دهید. رنگ کاغذ لیتموس نباید آبی شود.
تست تیوسولفات و باریم:
مقدار ۰.۵ g از آنرا در ۱۰ mL آب مقطر عاری از CO2 و آمونیاک حل کرده و ۲ قطره سولفوریک اسید ۲ N به آن اضافه کنید. در طی یک دقیقه هیچ کدورتی نباید مشاهده گردد.
تعیین خلوص:
حدود ۵۰۰ mg از پتاسیم یدید را وزن نموده و وزن دقیق آنرا یادداشت کنید. سپس آنرا در ۱۰ mL آب حل کنید. ۳۵ mL HCl غلیظ اضافه کنید. سپس آنرا با پتاسیم یدات ۰.۰۵ M تیتر کنید تا محلول قهوه ای تیره به قهوه ای کم رنگ تبدیل گردد. سپس ۲ تا ۳ قطره شناساگر Amaranth اضافه نمایید و تیتر را به آرامی ادامه دهید تا رنگ قرمز به زرد تغییر یابد.
محاسبه:
هر یک میلی لیتر از محلول پتاسیم یدات ۰.۰۵ M با ۱۶.۶۰ mg پتاسیم یدید هم ارز است.
ایمنی:
پتاسیم یدید در شرایط دمایی و فشاری معمولی پایدار است. غلظت بالای آن میتواند باعث سوزش پوست و چشم گردد. درصورت آودگی پوست یا چشم باید بطور مکرر و زیاد با آب خنک شستشو داده شود.
شیوه نگهداری و انبارش:
در محیطی خنک و بدور از نور مستقیم آفتاب و گرمای شدید و در ظروف کاملا پلمب شده نگهداری گردد و از نگهداری هر گونه اسید یا باز قوی و اکسید کننده قوی مایع در کنار آن جلوگیری شود.
